Sara Portelli, Giovann Mamo, Dorianne Buttigieg, Marthese Farrugia, Carmen Mamo, Maria Cardona
L-ekonomija u r-reliġjon rarament huma assoċjati ma’ xulxin. Madankollu, l-implikazzjonijiet tal-fidi vera jestendu fil-fond fil-mod prattiku tal-għajxien tagħna inkluż id-dimensjoni ekonomika. Għalhekk, il-fidi hija favur distribuzzjoni ġusta tal-ġid u tiddiskuti r-relazzjoni bejn il-produzzjoni, il-ħolqien tal-ġid u l-ambjent. Il-fidi tqanqalna biex nistaqsu jekk hux qed nużaw tajjeb il-mezzi pprovduti lilna u xi tfisser li ngħixu ħajja fit-twettiq tad-dinjità tal-bniedem.
L-ekonomija mhix għan fiha nnifisha (profitt biss) iżda l-funzjoni tagħha hija purament strumentali (Gaudium et Spes. Par 64), billi hija l-mezz għall-ġid komuni aħħari. Għalhekk, prattiċi ekonomiċi ġusti huma l-għodda biex jipproteġu d-dinjità tal-bniedem u jqassmu l-ġid b’mod ġust lil dawk fil-bżonn. Għalhekk il-prattika ta’ prinċipji ekonomiċi ekwi tagħtina dmirijiet u responsabbiltajiet biex ngħixu bħala aħwa. L-implikazzjonijiet huma prattiċi ħafna anke fil-ħajja tagħna ta’ kuljum. Qed taqla flusek b’mod onest? Int tħallas it-taxxi tiegħek? Kif tonfoq flusek? Int qed tikkonsma bl-addoċċ? Qed taqsam parti tal-ġid tiegħek mal-foqra? Il-fidi tgħallimna li l-konsum għandu jkun ibbażat fuq il-bżonn u mhux fuq ir-regħba, il-konsum m’għandux isir simbolu statali tal-kompetittività. Filwaqt li l-ktieb tal-Ġenesi jitkellem dwar id-dominju fuq id-Dinja, dan għandu jinftiehem fis-sens Ebrajk oriġinali, li huwa servizz kompassjonali u użu responsabbli.
L-enċiklika tal-Papa Francesco Laudato Si titkellem b’mod estensiv dwar ir-responsabbiltà tagħna lejn ekonomija li tiagħti kas b’mod xieraq tal-ambjent. Il-Papa jinsab imħasseb li dawk li għandhom iktar riżorsi u poter ekonomiku jew politiku jidhru l-aktar konċernati li jaħbu l-problemi jew s-sintomi tagħhom milli jagħmlu sforzi biex inaqqsu mill-impatti negattivi tat-tibdil fil-klima. Madankollu, ix-xejriet attwali jindikaw li l-effetti tal-bidla fil-klima sejrin għall-agħar jekk inkomplu bil-mudelli preżenti ta’ produzzjoni u konsum. Hemm bżonn urġenti li jiġu żviluppati politiki li jnaqqsu drastikament l-emissjonijiet minn gassijiet li jniġġsu bħad-dijossidu tal-karbonju fil-ftit snin li ġejjin. Miżuri bħal dawn jinkludu pereżempju s-sostituzzjoni ta ‘fjuwils fossili ma’ sorsi ta’ enerġija aktar nodfa, speċjalment enerġija rinnovabbli, u żieda fit-teknoloġiji ta’ aċċess u ħażna għal enerġija nadifa rinnovabbli. Xi pajjiżi għamlu progress konsiderevoli. Saru wkoll investimenti f’mezzi ta’ produzzjoni u trasport li jikkunsmaw inqas enerġija u jeħtieġu inqas materja prima, kif ukoll f’metodi ta’ kostruzzjoni u rinnovazzjoni ta’ bini li jtejbu l-effiċjenza enerġetika tagħhom. Iżda dawn il-prattiċi tajbin għadhom ‘il bogħod milli jinfirxu.
Li nieħdu ħsieb l-ekosistemi jitlob li nħarsu lil hinn minn soluzzjonijiet ta’ profitt malajr u faċli f’soluzzjonijiet b’viżjoni fit-tul li jirriżultaw fil-preservazzjoni xierqa tal-ispeċi. L-ispiża tal-ħsara kkawżata minn riżoluzzjonijiet egoistiċi ta’ vista qasira li jipprovdu profitt malajr hija ħafna akbar mill-benefiċċji ekonomiċi li għandhom jinkisbu. It-telf tal-bijodiversità u l-estinzjoni ta ‘speċi huma telf inkalkulabbli li ma jistax jiġi ġġustifikat minn xi tip ta’ profitt. Ikun ferm inġust li l-ġenerazzjonijiet preżenti u futuri jħallsu l-ispiża estremament kbira tad-deterjorament ambjentali. Il-fidi tipprovdi l-għodda li tgħinna niddixxernu jekk attività ekonomika partikolari tikkontribwixxix għall-ġid aħħari tal-ħajja umana. L-etika reliġjuża tipprovdi motivazzjoni sostenibbli mħaddma minn valuri pożittivi li jżommu l-bilanċ u l-ordni naturali fl-univers maħluq minn Alla. Il-ħtija u l-biża’ m’għandhomx ikunu l-muturi primarji tal-bidla fl-imġieba b’reazzjoni għall-bidla fil-klima. Il-Papa Franġisku fi Fratelli Tutti (Par 5) ikkwota l-Imam Ahmed it-Tajjeb billi qal li “Alla ħalaq lill-bnedmin kollha ugwali fi drittijiet, dmirijiet u dinjità u sejjaħhom biex jgħixu bħala aħwa.” Il-globalizzazzjoni tagħmilna ġirien imma rridu nistaqsu lilna nfusna jekk aħniex verament qed ngħixu bħala aħwa, aħwa fis-sens wiesa’ kif mifhum minn San Franġisk (oħtna x-xemx, oħtna l-qamar), fratellanza li tinkludi l-ħolqien kollu.
U dan kif jikkonċerna lilna bħala dawk li jieħdu d-deċiżjonijiet u l-konsumaturi fis-seklu wieħed u għoxrin? Tabilħaqq, hemm ħafna li nistgħu nagħmlu. Aħna nistgħu ninfluwenzaw is-suq billi nkunu parti minnu, billi niċċekkjaw il-konsum tagħna, nikkonvertu l-mentalitajiet tagħna (opinjonijiet morali u etiċi) u billi nappoġġjaw negozji li jintegraw il-fidi fil-ħajja professjonali tagħhom. Billi napplikaw l-etika reliġjuża fit-tfittxija tagħna għal attività ekonomika integrali nistgħu nħarsu b’sens ta’ responsabbiltà lejn il-futur, u naħdmu lejn il-kisba ta’ soċjetà msewwija u riformata. Il-futur jiddependi fuq id-deċiżjonijiet preżenti tagħna u permezz tal-edukazzjoni, l-għarfien u s-sensittività nistgħu nħarsu lejn futur aktar pożittiv fejn ngħixu f’armonija aħjar mal-ambjent.
Referenzi
Rahim, M. “A Faith Perspective on the Economy” on https://thinkingfaith.org/articles/ 20081029_1.htm as viewed on the 28/10/2020